Kiedy stoisz w kolejce w sklepie i patrzysz na ludzi przed sobą, łatwo zauważyć różnicę: ktoś wyciąga portfel pełen banknotów, inny błyskawicznie przykłada telefon do terminala i gotowe.
Pojawia się więc pytanie: gotówka czy karta? Okazuje się, że odpowiedź wcale nie jest taka oczywista i mocno zależy od pokolenia. Młodsze osoby chętnie korzystają z płatności elektronicznych, a starsi zostają przy sprawdzonej gotówce. W tym wpisie dokładnie dowiesz się, jakie są zwyczaje płatnicze Polaków w różnych grupach wiekowych.
Ogólne trendy w płatnościach Polaków
W 2025 polski rynek coraz wyraźniej przesuwa się w stronę płatności bezgotówkowych. Według badania Polasik Research, blisko 7 na 10 płatności w sklepach i punktach usługowych dokonywanych jest cyfrowo. Dokładnie statystyki są następujące:
- Karty płatnicze: stanowią 41% transakcji.
- Płatności mobilne NFC: odpowiadają za 18% transakcji.
- Gotówka: obejmuje 31% transakcji.
Z kolei badanie „Mobilny Portret Polaka” (2024) wskazuje, że w polskich sklepach stacjonarnych królują karty. Blisko 80% Polaków najczęściej sięga po tę metodę płatności zamiast tradycyjnej gotówki.
Nie oznacza to jednak, że banknoty zniknęły całkowicie z portfeli Polaków. Około 60% społeczeństwa wciąż od czasu do czasu płaci gotówką, zwłaszcza przy mniejszych zakupach czy na lokalnych targowiskach.
W sieci natomiast dominuje BLIK: wygodny, szybki i prosty w użyciu system, który aż 42% Polaków wybrało jako swoją podstawową metodę płatności online.
Preferencje według pokoleń: Wybór między gotówką a kartą zależy od wieku
W kwestii metody płatności za zakupy zarówno online, jak i w sklepach fizycznych widać wyraźne różnice między pokoleniami. Wszystko za sprawą przyzwyczajeń, zaznajomienia z technologią i stopnia cyfryzacji.
Przedstawione poniżej dane pochodzą z raportu Narodowego Banku Polskiego pt. „Zwyczaje płatnicze w Polsce w 2023 r.”. Dzięki niemu zrozumiesz, jak naprawdę wyglądają na co dzień nawyki płatnicze Polaków.
Młodsze pokolenia (18-24 lata, Pokolenie Z)?
Wśród osób w tym przedziale wiekowym aż 84% decyduje się na płatności elektroniczne.
Sundar Pichai, CEO Google, zauważył: “Technologia ma moc zmieniania codziennych doświadczeń na lepsze.”
Pokolenie Z to potwierdza, ponieważ aż 45% transakcji w sklepach i usługach robią smartfonem - czy to przez NFC, czy BLIKA. Z kolei 39% wybiera klasyczną kartę płatniczą.
Wśród przedstawicieli Pokolenia Z dominują płatności bezgotówkowe w supermarketach (74%), aptekach (58%) i na stacjach paliw (57%).
Gotówka? Sięgają po nią coraz rzadziej. Głównie w osiedlowych sklepikach albo na bazarach, gdzie terminale wciąż są rzadkością.
Pokolenie Y (25-40 lat, Millenialsi)
Millenialsi również idą z duchem czasu i wybierają częściej kartę. Aż 75% z nich regularnie płaci kartą, telefonem lub zegarkiem, a 34% deklaruje, że zawsze wybiera płatności bezgotówkowe, gdy jest to możliwe.
W sieci Millenialsi stawiają przede wszystkim na BLIKA. Niemal 55% z nich korzysta z tej metody podczas zakupów online.
Ta wygoda sprawdza się też w świecie rozrywki - od opłacania konta na Netflixie po transakcje w kasynach online, gdzie tego typu szybkie i bezproblemowe metody płatności pozwalają od razu cieszyć się grą, bez tracenia czasu na formalności.
Co ciekawe, to pokolenie nie boi się nowinek, dlatego coraz chętniej testuje też płatności biometryczne, np. odciskiem palca czy skanem twarzy.
Najczęściej płacą bezgotówkowo w supermarketach, drogeriach i restauracjach, ale wciąż 52% u fryzjera wybiera banknoty. Gotówka zostaje raczej z przyzwyczajenia, albo jako sposób kontroli wydatków.
Pokolenie X (41–55 lat)
Pokolenie X znajduje się w punkcie pośrednim między tradycyjną gotówką a nowoczesnymi formami płatności cyfrowych. Ponad połowa (54%) korzysta z obu form w zależności od sytuacji.
Karty płatnicze dominują (41%), ale aż 33% sięga po gotówkę, zwłaszcza przy mniejszych transakcjach. Dla części osób to kwestia poczucia bezpieczeństwa - 12% deklaruje, że czuje się spokojniej płacąc gotówką.
W praktyce banknoty królują w małych sklepach osiedlowych (44%) czy warsztatach samochodowych (52%).
Starsi (55+ lat, Baby Boomers i starsze pokolenia)
Starsi Polacy, czyli pokolenie 55+, wciąż mocno trzymają się gotówki. Około 62 % wybiera ją najczęściej, a w ciągu roku aż 96,9% korzystało z niej choć raz. Podczas gdy tylko 28% korzysta częściej lub wyłącznie z kart płatniczych i innych form płatności bezgotówkowych.
Jednak nie oznacza to, że cyfrowe płatności są im obce.
Nawet w grupie 70+ widać wzrost popularności kart i mobilnych rozwiązań. Jednak jak zauważyła Christine Lagarde: “Gotówka wciąż odgrywa kluczową rolę w budowaniu zaufania do systemu finansowego.”
Starsi mają podobne myślenie, dlatego wybierają gotówkę z powodu braku zaufania do technologii (39%), czy z przyzwyczajenia (59%). Naturalne jest, że seniorzy mają problem ze zrozumieniem i bezpiecznym korzystaniem z technologii. Z tego powodu organizowane są kampanie mające na celu uświadomienie, jak bezpiecznie korzystać z płatności w Internecie.
Podsumowanie: Jaką formę płatności wybierają Polacy różnych pokoleń?
W portfelach Polaków wciąż trwa mała rewolucja. Młodsi nie wyobrażają sobie życia bez kart płatniczych BLIKA i telefonu przy terminalu. Z kolei Millenialsi testują biometrię, pokolenie X balansuje między tradycją a nowoczesnością. Z drugiej strony seniorzy wciąż darzą banknoty wyjątkowym zaufaniem.
Niby wszyscy robią to samo - płacą za zakupy, a jednak sposób, w jaki to robią dobitnie pokazuje różnice pokoleniowe. Autor tekstu, Jacek Michalski, uważa, że jedno jednak jest pewne: gotówka jeszcze długo nie zniknie, ale to płatności bezgotówkowe grają dziś pierwsze skrzypce.
Komentarze (0)